Araştırmacılar, bilhassa etkileyici bir mantarın mühendislik imkanlarını kıymetlendirdi ve bir sürü farklı kullanım durumunda plastiğin yerini alabileceğini buldu.
Plastik yerine mantar kullanmak, insanların yarattığı atık dağlarını azaltabilir. Fosil yakıtlardan yapılan plastiklerin geri dönüştürülmesi aslında hakikaten zordur ve ekseriyetle dağınık depolama alanlarına, görüntülere ve su yollarına neden olur. Öte yandan, mantarlardan yapılan materyaller biyolojik olarak parçalanabilir ve bir eserin ömrünün sonunda tıpkı materyalden daha fazlasını yapmak için yine kullanılabilir.
Fomes fomentarius mantarı, Science Advances mecmuasında bugün yayınlanan yeni araştırmanın odak noktası. Yumuşak ve süngerimsiden sert ve odunsuya kadar farklı özelliklere sahip çok çeşitli gereçler üretme konusunda fevkalâde bir yeteneğe sahip. Araştırmacılar, mantarın mimarisini inceleyerek, onun hayatımızın daha sürdürülebilir bir yapı taşı haline gelmesinin yolunu açmayı umuyorlar.
Yeni makalenin müelliflerinden biri ve Finlandiya’daki VTT Teknik Araştırma Merkezi’nde kıdemli bir bilim insanı olan Pezhman Mohammadi “Yapıya sahiden hayran kaldık, zira bir biyologsanız çabucak fark edeceğiniz bir şey, bu kadar hoş bir şey oluşmaya başladığında, tabiatın bunu ne kadar hoş olduğu için yapmadığıdır: bir fonksiyonu olmalı.” diyor.
Vahşi tabiatta, F. fomentarius, bir ağaç gövdesinden çıkan bir atın toynağı üzere görünebilir. Beşerler onu binlerce yıldır yangın çıkarmak için çıra olarak kullandılar. Toynak mantarı ve kav mantarı takma isimlerini da bu biçimde kazandı. Yeni araştırmalar, onun gelecekte yeni bir ultra hafif yüksek performanslı gereç sınıfı oluşturmak için de kullanılabileceğini gösteriyor.
Bir gün plastiğin yerini alabilecek mantarla tanışın
Bu mantarla ilgili eşsiz olan şey, her biri farklı formlarda faydalı olabilecek farklı özelliklere sahip üç katmana sahip olması. Örneğin ön camlar için darbeye güçlü kaplama yapmak için kullanılabilecek çok sert bir dış kabuk var. Akabinde, Mohammadi’ye nazaran deriyi taklit edebilen yumuşak bir orta katman var. Üçüncü iç katman ise ahşaba benziyor. Araştırma grubu, her katmanı incelemek ve potansiyel kullanımlarını kıymetlendirmek için gelişmiş görüntüleme teknikleri ve mekanik dayanıklılık testleri kullandı.
Mantar bazlı yapı gereçleri, paketleme ve dokuma eserlerine olan ilgi şimdiden artıyor. Ve Mohammadi ve grubu, bir mantarı oluşturan miselyum ismi verilen iplik gibisi yapıyı kullanarak bir kulaklık prototip seti oluşturdu bile.
Tabii ki, mantarların plastiğin yerini alması için hala uzun bir yol var. Ekosisteme çok fazla ziyan vereceği için onları ormanlardan hasat edemezsiniz. Miselyumun pazar için seri üretilmesi gerekecek. Ayrıyeten, makul özellikleri vurgulamak için mantarın genomunu değiştirmek gerekebilecek. Ve ortaya çıkan materyallerin hem biyolojik olarak parçalanabilir hem de tüketiciler için gereğince güçlü olma istikrarını tam olarak tutturduğundan emin olmak için yapılması gereken daha fazla araştırma ve test var.